علت افت شديد P/E سهام ملي مس چيست؟

پرسش:‌ P/Eنسبتي است كه وضعيت قيمت سهم (Price ) را نسبت به پيش بيني سود شركت ( EPS ) مي سنجد. بنابراين مي توان گفت كه اين نسبت داراي ماهيت «آينده نگر» بوده و تغييرات آن بيش از هر چيز به انتظار معامله گران از وضعيت سودآوري آتي يك شركت وابسته است.
رشد سودآوری شركت‌های تولیدی معمولا وابستگی زیادی به افزایش درآمد فروش دارد كه به نوبه خود از چند طریق حاصل مي‌شود: افزایش قیمت فروش محصول يا رشد حجم تولید و فروش يا توليد محصولات جديد. این مؤلفه ها هر چند اثر مشابهی بر سودآوری شرکت دارند، اما مکانیزم تاثیر‌گذاری آنها با یکدیگر متفاوت است.
در شرایط رشد قیمت فروش؛ سودآوری با شتاب زیادی (بیشتر از میزان افزایش درآمد فروش) رشد مي‌کند. این مساله به این دلیل است که هزینه‌هاي ثابت تولید، معمولا یکسان باقی مي‌ماند. به ویژه آنکه بخشي از هزینه‌هاي تولید به دستمزد و سربار ثابت اختصاص دارد. در حقیقت افزایش قیمت فروش باعث مي‌شود تا شرکت از «نقطه سربه سر» فاصله گرفته و رشد پرشتاب سودآوری را تجربه کند. بدیهی است در شرایط معکوس، کاهش قیمت فروش نیز اثر فزاینده ای برافت سودآوری خواهد داشت.مرور اتفاقي كه در سال جاري در بورس تهران براي سهام شركت ملي مس (‌و بسياري ديگر از شركت هاي صنايع معدني و فلزي) افتاد، به درك مطلب مطرح شده كمك مي‌كند. در ابتداي سال جاري شركت هاي معدني و فلزي با افزايش چشمگير درآمد حاصل از فروش محصولات خود به واسطه رشد قيمتهاي جهاني مواجه شدند. بايد توجه داشت افزايش درآمد ناشی از رشد قیمت محصولات معمولا برخلاف گسترش نوع و حجم تولیدات، افزایشی پایدار در بودجه فروش محسوب نمي‌شود و رشد سودآوری ناشی از آن را نیز نمي‌توان در آینده پایدار دانست. اين مساله در نوسانات P/E سهام يك شركت در بازار سرمايه نيز نمود پيدا مي كند. یعنی هر چه انتظارات از وضعيت رشد سودآوری یک شرکت در آينده ناپایدارتر باشد، آن سهم P/E كمتري را به خود اختصاص خواهد داد. در مورد سهام ملي مس نيز اين مساله قابل مشاهده بود به نحوي كه حتي در دوران اوج خود نيز P/E سهام مزبور در محدوده ميانگين موزون بازار (6 واحد) قرار داشت. مرور اتفاقات سال جاري در بازار سرمايه نشان مي‌دهد كه وابستگي رشد سودآوري به افزايش شديد و ناگهاني قيمتهاي فروش قابل اتكا نبوده و سرمايه‌گذاران در مورد ارزش گذاري سهام شركت هاي مربوطه بايد اصول احتياط را مد نظر قرار دهند. به همين ترتيب، انتظار در خصوص رشد پايدار P/E سهام تنها زماني مي‌تواند ايجاد شود كه علاوه بر تعادل در قيمتهاي فروش، اطمينان از اجراي طرح هاي توسعه و افزايش ظرفيت شركت‌ها در آينده براي سرمايه گذاران حاصل شود. از شروین شهریاری در روزنامه دنیای اقتصاد شنبه ۲۸ دیماه ۸۷